TRAFO İŞLETME SORUMLULUĞU: KOSBİ VE BÜYÜK SANAYİ KURULUŞLARI İÇİN STRATEJİK GÜVENLİK YATIRIMI VE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK RAPORU

Cem Bülbül
2 gün önce
11 dakikada okunur

1. Yönetici Özeti ve Stratejik Vizyon

Türkiye sanayisinin üretim kalbi olan organize sanayi bölgelerinde, enerji sürekliliği sadece bir teknik gereklilik değil, aynı zamanda ekonomik hayatta kalma meselesidir. Özellikle İzmir Kemalpaşa Organize Sanayi Bölgesi (KOSBİ) gibi, 900'den fazla fabrikanın faaliyet gösterdiği, 50.000 kişilik istihdamın sağlandığı ve milyarlarca liralık ihracat hacminin yönetildiği devasa üretim üslerinde, elektrik enerjisinin saniyelik kesintisi dahi tolere edilemez makro-ekonomik sonuçlar doğurmaktadır. Bu rapor, genellikle yasal bir formalite veya "imza zorunluluğu" olarak algılanan "Yüksek Gerilim Trafo İşletme Sorumluluğu" kavramını, yasal çerçevenin çok ötesine taşıyarak; tesis güvenliği, yangın önleme, finansal risk yönetimi ve Avrupa Yeşil Mutabakatı uyumu ekseninde, stratejik bir "Güvenlik Yatırımı" olarak yeniden tanımlamaktadır.

Raporumuz, Ege Bölgesi'nin kendine has coğrafi ve atmosferik koşullarını (tuzlu deniz nemi ve endüstriyel toz kirliliği) temel alarak, KOSBİ ve çevresindeki büyük sanayi kuruluşlarının karşı karşıya olduğu spesifik riskleri analiz etmektedir. Teknik veriler, enerji altyapı yatırımları , yangın istatistikleri ve kirlilik kaynaklı ark (flashover) mekanizmaları ışığında, işletme sorumluluğunun pasif bir denetimden çıkıp, proaktif bir "Varlık Yönetimi" (Asset Management) sistemine dönüşmesi gerektiği bilimsel kanıtlarla ortaya konulmaktadır. Ayrıca, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı'nın 2025 yılı için güncellediği Verimlilik Artırıcı Proje (VAP) destekleri ve AB Yeşil Mutabakatı Sanayi Planı çerçevesinde, trafo bakım ve işletmesinin, sanayicinin karbon ayak izini düşürme ve finansal teşviklerden yararlanma sürecindeki kritik rolü detaylandırılmaktadır.

2. Giriş: Sanayide Enerji Paradigmasının Değişimi

Endüstri 4.0 ve dijitalleşme çağına girdiğimiz bu dönemde, sanayi kuruluşlarının elektrik enerjisine olan bağımlılığı sadece miktar olarak değil, "kalite" olarak da artmıştır. Geçmişte bir tekstil makinesi veya torna tezgahı, voltaj dalgalanmalarına veya kısa süreli kesintilere karşı mekanik tolerans gösterebilirken, bugünün robotik üretim hatları, CNC merkezleri ve KOSBİ'de kurulması planlanan veri merkezleri gibi hassas yükler, milisaniyelik gerilim çökmesi (sag/swell) veya harmonik bozulmalarda dahi üretim kaybına uğramakta, hatta donanım hasarı görmektedir.

Bu yeni paradigmada, tesisin elektrik şebekesinden enerji aldığı ilk nokta olan trafo merkezleri, işletmenin "kalbi" niteliğindedir. Elektrik Kuvvetli Akım Tesisleri Yönetmeliği gereğince, 1 kV üzeri tesislere sahip işletmelerin bir "İşletme Sorumlusu" bulundurması yasal bir zorunluluktur. Ancak bu zorunluluk, çoğu zaman işletme sahipleri tarafından bürokratik bir "ayak bağı" veya sadece cezai yaptırımdan kaçınmak için ödenen bir "haraç" gibi görülmektedir. Piyasada "çantacı" olarak tabir edilen ve tesise hiç uğramadan sadece ay sonlarında evrak imzalayan hizmet sağlayıcıların varlığı da bu yanlış algıyı beslemektedir.

Oysa ki, özellikle İzmir gibi hem nemli deniz ikliminin hem de yoğun sanayi kirliliğinin (çimento, demir-çelik, petrokimya tozları) bir arada bulunduğu bölgelerde, trafo işletme sorumluluğu, tesisin fiziksel varlığını koruyan en önemli savunma hattıdır. KOSBİ'de yapılan 1 milyar 300 milyon TL'lik devasa altyapı yatırımları, 110 km'lik yeni hatlar ve modernizasyon çalışmaları , eğer fabrika içindeki trafo merkezi doğru işletilmezse, sanayiciye beklenen katma değeri sağlayamaz. Kamu altyapısı ne kadar güçlü olursa olsun, nihai enerji kalitesi ve güvenliği, tesisin kendi iç şebekesindeki disiplinle sınırlıdır. Bu disiplini sağlayan mekanizma ise "Trafo İşletme Sorumluluğu"dur. 3. Coğrafi ve Atmosferik Tehdit Analizi: İzmir ve KOSBİ Özelinde "Sessiz Tehlike"

Trafo işletme sorumluluğunun önemini kavramak için, öncelikle KOSBİ ve çevresindeki sanayi tesislerinin içinde bulunduğu çevresel koşulların "Yüksek Gerilim İzolasyonu" üzerindeki yıkıcı etkilerini anlamak gerekir. İzmir, teknik literatürde "Kıyısal Endüstriyel Bölge" (Coastal Industrial Area) olarak sınıflandırılan, yüksek gerilim teçhizatı için dünyadaki en zorlu operasyonel ortamlardan biridir.

3.1. Kirlilik Kaynaklı Atlama (Pollution Flashover) Mekanizması Yüksek gerilim izolatörleri, enerji taşıyan iletkenleri direklerden veya trafo gövdesinden yalıtmakla görevlidir. Ancak bu izolatörlerin yüzey performansı, çevre kirliliğinden doğrudan etkilenir. İzmir ve çevresinde iki ana kirlilik kaynağı mevcuttur:

Deniz Tuzu (Marine Pollution): Ege Denizi'nden esen rüzgarlar, sodyum klorür (tuz) partiküllerini sanayi bölgelerinin içlerine kadar taşır. Tuz, higroskopik (nem tutucu) bir maddedir.
Endüstriyel Partiküller (Industrial Dust): KOSBİ çevresindeki taş ocakları, çimento fabrikaları ve ağır sanayi tesislerinden yayılan tozlar, izolatör yüzeylerine yapışır.

Bu iki faktör birleştiğinde, trafo merkezleri için ölümcül bir kokteyl oluşur. Kuru havada bu kir tabakası yalıtkandır ve sorun yaratmaz. Ancak İzmir'in tipik iklim özelliği olan yüksek nem, sabah çisesi veya sis durumunda, izolatör üzerindeki tuz ve toz tabakası nemi emer. Bu süreç sonucunda izolatör yüzeyinde iletken bir elektrolit tabakası oluşur.⁵

Teknik araştırmalar, bu iletken tabakanın "Kaçak Akım" (Leakage Current) akışına neden olduğunu göstermektedir.⁴ Akım, izolatör yüzeyinde ısınmaya yol açar ve suyun buharlaşmasıyla "Kuru Bantlar" (Dry Bands) oluşur. Tüm gerilim stresinin bu dar kuru bantlara yüklenmesi sonucunda, yüzeyde küçük arklar (partial arcs) başlar. Eğer kirlilik seviyesi (ESDD - Equivalent Salt Deposit Density) kritik eşiği aşmışsa, bu küçük arklar birleşerek izolatörü boydan boya geçen tam bir atlamaya (Flashover) dönüşür.³

3.2. ESDD ve NSDD: Kirliliğin Matematiği

Sanayiciler için bu fiziksel sürecin anlamı şudur: Tesisinizde hiçbir aşırı yük olmasa, yıldırım düşmese ve her şey normal görünse bile, sadece izolatörlerin kirlilik seviyesi (ESDD) arttığı için bir sabah trafonuz büyük bir gürültüyle patlayabilir. Araştırmalar, yapay kirlilik testlerinde, kirlilik tabakasının uzunluğu ve iletkenliğinin, atlama gerilimini dramatik şekilde düşürdüğünü kanıtlamaktadır.⁴

Girit Adası'nda yapılan benzer bir çalışmada ⁹, Ege Denizi kıyısındaki trafo merkezlerinde tuz birikiminin yanı sıra, NSDD (Non-Soluble Deposit Density) yani çözünmeyen toz birikiminin de riski artırdığı tespit edilmiştir. KOSBİ'deki sanayi tozları, izolatör üzerinde sert bir kabuk oluşturarak, yağmurun izolatörü doğal yolla temizlemesini (self-cleaning) engellemektedir. Bu durum, "Sadece İmza" atan bir işletme sorumlusunun asla fark edemeyeceği, ancak sahada ölçüm ve gözlem yapan yetkin bir mühendisin yönetebileceği bir risktir.

Aşağıdaki tablo, İzmir gibi bölgelerde kirlilik türlerine göre risk seviyelerini özetlemektedir:

Kirlilik Kaynağı	Etki Mekanizması	Risk Seviyesi (İzmir/KOSBİ)	İşletme Sorumlusu Aksiyonu
Deniz Tuzu	Nemle birleşince yüksek iletkenlik sağlar. Hızlı flashover nedenidir.	Çok Yüksek (Kıyı şeridi etkisi)	Hidrofobik (silikon) kaplama önerisi, sık temizlik.
Çimento/Taş Tozu	Yüzeyde kabuklaşır, suyu tutar, doğal temizliği engeller.	Yüksek (İnşaat ve taş ocakları etkisi)	Basınçlı yıkama veya özel solventlerle temizlik planı.
Endüstriyel Duman	Karbon ve metal oksit birikimi, sızıntı akımını artırır.	Orta-Yüksek (Yoğun sanayi bacaları)	Termal kamera ile kuru bant arklarının (hotspot) tespiti.

3.3. "Hafif Yağmur" Sendromu ve Toplu Arızalar

Literatürdeki en çarpıcı bulgulardan biri, şiddetli yağmurun izolatörleri yıkaması nedeniyle faydalı olduğu, ancak uzun bir kurak dönemden sonra gelen "ilk hafif yağmurun" (çisenti) felaket getirdiğidir.⁵ KOSBİ bölgesinde yaz aylarının kurak geçmesi ve sonbaharda ilk yağmurların başlaması, tam olarak bu risk profilini oluşturur. Bir fırtına sonrası tuz spreyi ile kaplanan izolatörler, hafif yağmurla ıslandığında kritik ıslanma periyoduna (critical wetting period) girer ve dakikalar içinde birden fazla noktada eş zamanlı patlamalar yaşanabilir.⁵ İşletme sorumluluğu, bu mevsimsel döngüleri takip ederek "Kestirimci Bakım" (Predictive Maintenance) takvimi oluşturmak demektir.

4. Yangın Güvenliği: İstatistikler ve Önleyici Tedbirler

Bir sanayi tesisi için en büyük korku yangındır. Elektrik kaynaklı yangınlar, sanayi yangınlarının en yaygın ve en yıkıcı nedenlerinin başında gelir. İstanbul İtfaiyesi'nin 2024 yılı faaliyet raporuna göre, müdahale edilen 24.948 yangının 7.574 adedi (%30'dan fazlası) "Hatalı-Dikkatsiz Kullanım" ve elektrik kontağı kaynaklıdır.² Bu istatistik, elektrik güvenliğinin ne denli kritik olduğunu net bir şekilde ortaya koymaktadır.

4.1. Sanayi Yangınlarında Elektrik Faktörü

İzmir Aliağa Organize Sanayi Bölgesi'nde galvanizli elektrik direği üreten bir fabrikada 2025 yılında çıkan yangın ¹¹, sanayi tesislerindeki yangın riskinin boyutlarını gözler önüne sermektedir. Galvaniz tesisleri gibi yüksek akım çeken, endüktif yüklerin yoğun olduğu ve ortam sıcaklığının yüksek olduğu tesislerde, kablo izolasyonlarının erimesi, gevşek bağlantı noktalarında ark oluşumu (ark hatası) ve trafo patlamaları, yangının birincil tetikleyicisidir.

Trafo işletme sorumluluğunun bu noktadaki görevi, yangın üçgeninin (Isı, Oksijen, Yanıcı Madde) oluşmasını engellemektir.

Termal İzleme: Marmara Enerji gibi profesyonel bakım firmaları tarafından uygulanan termal kamera kontrolleri ¹², gözle görülemeyen ancak yangın habercisi olan ısınmaları (hotspot) tespit eder. Bir kablo pabucundaki gevşeklik, direnci artırır ve Joule yasası ($P=I^2R$) gereği o noktada aşırı ısı üretir. Bu ısı, zamanla kablo izolasyonunu yakar ve yangını başlatır. İşletme sorumlusu, periyodik termal kontrollerle bu noktaları yangın çıkmadan aylar önce tespit eder.
Trafo Yağı ve Patlama Riski: Yağlı tip trafolarda kullanılan izolasyon yağı, belirli bir sıcaklığın üzerinde parlayıcıdır. Trafonun içindeki bir kısa devre (inter-turn fault), yağın hızla gaza dönüşmesine ve tankın basınçla patlamasına neden olabilir. Bu patlama, tonlarca kızgın yağın çevreye saçılmasına ve durdurulamaz bir kimyasal yangına yol açar. İşletme sorumlusu, Buchholz rölesi ve sıcaklık koruma rölelerinin fonksiyon testlerini yaparak, trafonun tehlikeli sınıra gelmeden devreden çıkmasını (trip) garanti altına alır.¹³

4.2. KOSBİ'de Yangınla Mücadele ve Altyapı

KOSBİ yönetiminin altyapı yatırımları kapsamında yollar, su hatları ve itfaiye erişimi güçlendirilmektedir.¹ Ancak itfaiye gelene kadar geçen sürede tesisin kaderini belirleyen, kendi iç güvenlik sistemleridir. İşletme sorumluluğu hizmeti kapsamında, trafo odalarının yangın söndürme sistemlerinin uygunluğu, havalandırma menfezlerinin durumu ve kablo galerilerindeki yangın durdurucu (fire-stop) malzemelerin varlığı da denetlenir. Aliağa'daki yangında 11 itfaiye aracı ve su tankerleriyle müdahale edilerek yangın 1 saatte kontrol altına alınmıştır.¹¹ Ancak bir saatlik bir yangın bile, hassas üretim bantlarına sahip bir tesis için "tam ziya" (total loss) anlamına gelebilir. Bu nedenle hedef, yangını söndürmek değil, çıkmasını engellemektir.

5. Finansal Sürdürülebilirlik: Kesinti Maliyetleri ve Verimlilik Teşvikleri

İşletme sahipleri genellikle Trafo İşletme Sorumluluğu hizmet bedelini bir "gider kalemi" olarak görürler. Oysa ki, bu hizmetin sağladığı finansal koruma ve getiri, maliyetinin katbekat üzerindedir.

5.1. Enerji Kesintisinin Görünmeyen Maliyeti (VoLL - Value of Lost Load)

Bir sanayi tesisinde plansız elektrik kesintisinin maliyeti, sadece o saatte kullanılmayan elektrik faturası ile ölçülemez. KOSBİ gibi 7/24 üretim yapan bölgelerde 1 saatlik plansız duruşun maliyeti şunları içerir:

Üretim Kaybı: Hedeflenen çıktının alınamaması.
Hammadde Ziyanı: Plastik enjeksiyon, gıda işleme veya döküm gibi sektörlerde, enerji kesildiğinde makine içindeki yarı mamul donar, bozulur veya yanar. Hattın temizlenip tekrar devreye alınması saatler, bazen günler sürer.
Ekipman Hasarı: Ani kesinti ve ardından gelen kontrolsüz enerji dönüşü (rush current), elektronik kartları yakabilir, motor sürücülerini patlatabilir.
İşgücü Kaybı: Yüzlerce çalışanın üretim yapmadan beklemesi.

Bakımlı ve denetlenen bir trafo merkezi, bu riskleri minimize eder. Septa Elektrik gibi firmaların sunduğu hizmetler arasında yer alan "Kesici Test İşlemleri" ve "Sekonder Koruma Testleri" ¹⁴, bir arıza durumunda koruma sistemlerinin doğru çalışmasını sağlar. Eğer ana kesiciniz arızalıysa, tesisinizdeki küçük bir kısa devre, tüm KOSBİ şebekesini etkileyen bir arızaya dönüşebilir ve OSB yönetimi tarafından ağır cezai yaptırımlara maruz kalabilirsiniz.

5.2. VAP Destekleri ve Yeşil Mutabakat Fırsatları

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, enerji verimliliğini artırmak amacıyla sanayicilere ciddi hibeler sunmaktadır. 2025 yılı itibarıyla Verimlilik Artırıcı Proje (VAP) destek üst limiti 15.000.000 TL'den 21.589.500 TL'ye çıkarılmıştır.⁶ Ayrıca Enerji ve Karbon Azaltım (EKA) destekleri de 14.393.000 TL seviyesindedir.

Bir tesisin bu desteklerden faydalanabilmesi için enerji altyapısının ölçülebilir ve yönetilebilir olması gerekir. İşletme sorumlusu, tesisin enerji tüketim profilini analiz eder, eski ve verimsiz trafoların (örneğin 30 yıllık, kayıpları yüksek trafolar) daha verimli (Tier 2 / Eco-Design) trafolarla değiştirilmesi projelerini hazırlar.

Avrupa Yeşil Mutabakatı Sanayi Planı ⁷, AB pazarına ihracat yapan Türk sanayicileri için "Sınırda Karbon Düzenlemesi"ni (SKDM) getirmektedir. Karbon ayak izini düşürmeyen firmalar, ek vergilerle karşılaşacaktır. İşletme sorumluluğu, enerji verimliliği projeleriyle karbon emisyonlarını azaltarak, firmanın uluslararası rekabet gücünü korur. Temiz teknoloji sektörüne yönelik 600 Milyar Euro'luk yatırım havuzundan ⁷ pay alabilmek, ancak uluslararası standartlarda işletilen bir enerji altyapısı ile mümkündür.

6. İşletme Sorumluluğunun Teknik Kapsamı: "Sadece İmza" Değil, Mühendislik Hizmeti

Piyasadaki en büyük yanılgı, işletme sorumluluğunun sadece bir imza yetkisi olduğudur. Oysa gerçek bir hizmet, kapsamlı bir teknik denetim ve bakım sürecini içerir. Konsen Elektrik ve diğer yetkin firmaların ¹³ sunduğu hizmet kapsamı, bu farkı net bir şekilde ortaya koymaktadır.

6.1. Periyodik Bakım ve Testler

İşletme sorumluluğu hizmeti, aşağıdaki teknik işlemleri zorunlu kılar:

Transformatör Yağ Testleri: Yağın delinme gerilimi (dielektrik dayanım) ve asidite oranı ölçülür. Yağ, trafonun kanıdır; bozulduğunda trafo ölür.
İzolasyon Direnci (Megger) Testi: Kabloların ve trafo sargılarının toprağa ve birbirlerine karşı yalıtım durumu kontrol edilir.
Topraklama Ölçümü: İşletme ve koruma topraklamasının değerleri ölçülür. Yüksek topraklama direnci, kaçak akım rölelerinin çalışmamasına ve insan hayatının tehlikeye girmesine neden olur.
Manevra Talimatları ve KKD: Tesisin tek hat şemasına uygun manevra talimatları hazırlanır ve asılır. İzole eldiven, tabure, ıstanka gibi Kişisel Koruyucu Donanımların (KKD) sağlamlığı test edilir.¹³

6.2. Dijitalleşme ve Harmonik Yönetimi

KOSBİ'ye gelecek olan yüksek teknolojili Veri Merkezi ⁸, bölgedeki enerji kalitesi standartlarını yükseltecektir. Sanayi tesislerinde kullanılan UPS, hız kontrol cihazları ve LED aydınlatmalar şebekede "Harmonik" kirlilik yaratır. Harmonikler, nötr kablolarının aşırı ısınmasına, kondansatörlerin patlamasına ve elektronik kartların yanmasına neden olur.¹⁵ İşletme sorumlusu, Enerji Analizörü ile şebekeyi izleyerek harmonik seviyelerini raporlar ve filtreleme çözümleri önerir. Bu, tesisin dijital altyapısını koruyan bir siber-fiziksel güvenlik önlemidir.

7. KOSBİ Altyapısı ile Entegrasyon ve Gelecek Vizyonu

KOSBİ Bölge Müdürlüğü'nün Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı kredisiyle yürüttüğü altyapı çalışmaları ¹, bölgeyi bir "akıllı sanayi bölgesi"ne dönüştürmeyi hedeflemektedir. 57 km kablolu hat ve 53 km boru hattı yatırımı, şebekenin fiziksel dayanıklılığını artırmaktadır. Ancak, bu devasa şebekenin stabilitesi, ona bağlı olan 900 fabrikanın uyumuna bağlıdır.

Tesis içi trafo merkezleri, dev şebekenin uç noktalarıdır. Bir fabrikadaki arıza, koruma sistemleri (röle koordinasyonu) doğru ayarlanmazsa, ana dağıtım merkezindeki kesicileri açtırarak tüm bir sokağın veya mahallenin elektriğini kesebilir. İşletme sorumlusu, tesis ile OSB Enerji Müdürlüğü arasındaki teknik koordinasyonu sağlar. Selektivite (seçicilik) ayarlarını yaparak, arızanın sadece kendi tesisinde izole edilmesini, komşu tesislerin etkilenmemesini garanti eder. Bu, OSB içindeki "iyi komşuluk" ve sürdürülebilir sanayi ekosisteminin bir gereğidir.

8. Hukuki Sorumluluk ve İş Güvenliği Kültürü

6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu, işverene çalışanlarını her türlü riskten koruma yükümlülüğü getirir. Elektrik kazaları, genellikle ölümcül veya ağır yaralanmalı sonuçlanır. Bir tesiste Yüksek Gerilim İşletme Sorumlusu'nun bulunmaması veya görevini fiilen yapmaması durumunda, yaşanacak bir kazada işveren "Asli Kusurlu" sayılır ve ağır tazminatlar ile hapis cezası riskiyle karşı karşıya kalır.

İşletme sorumlusu, personele verdiği eğitimlerle ¹³ tesis içinde bir güvenlik kültürü oluşturur. "Enerji altında çalışma yapılmaz," "Kilitleme-Etiketleme (EKED) uygulanır" gibi kuralların yerleşmesini sağlar. Bu eğitimler, sadece yasal bir zorunluluk değil, insan hayatına verilen değerin bir göstergesidir.

9. Sonuç ve Eylem Planı: Sanayici İçin Yol Haritası

Trafo İşletme Sorumluluğu, KOSBİ ve benzeri büyük sanayi bölgelerindeki işletmeler için "imza atıp geçilecek" bir prosedür değil, tesisin sürdürülebilirliği için yapılan en kritik Güvenlik Yatırımıdır.

KOSBİ Sanayicileri İçin Önerilen Eylem Planı:

Hizmet Kalitesini Sorgulayın: İşletme sorumluluğu hizmeti aldığınız firmanın tesise ne sıklıkla geldiğini, termal kamera ve yağ analizi gibi teknik ölçümleri yapıp yapmadığını denetleyin. "Sadece imza" hizmeti, sizi korumaz.
Kirlilik Riskini Yönetin: Tesisiniz çimento fabrikalarına veya denize yakınsa, izolatör temizliği ve hidrofobik kaplama konularını gündeme alın. İzmir'in "ilk yağmur" riskine karşı sonbahar öncesi bakım yaptırın.
Verimliliğe Odaklanın: VAP desteklerinden ⁶ yararlanmak için işletme sorumlunuzla enerji etüdü çalışması başlatın. Eski trafoları yenileyerek hem faturadan tasarruf edin hem de devlet desteği alın.
Dijital Altyapıyı Koruyun: Harmonik ölçümleri yaptırarak, veri merkezi ve otomasyon sistemlerinizi elektriksel kirlilikten koruyun.

Unutulmamalıdır ki; en ucuz enerji, kesilmeyen enerjidir. Ve kesintisiz enerjinin teminatı, kağıt üzerindeki imzalar değil, sahada yapılan nitelikli mühendislik hizmetleridir.

Tablo 1: "Sadece İmza" Hizmeti ile "Profesyonel İşletme Sorumluluğu" Karşılaştırması

Kriter	Standart (Sadece İmza) Hizmet	Profesyonel İşletme Sorumluluğu (Güvenlik Yatırımı)
Trafo Yağ Kontrolü	Yapılmaz veya sadece görsel seviye kontrolü.	Numune alınır, Laboratuvarda DGA ve dielektrik testi yapılır.
Isınma Kontrolü	Elle veya gözle kontrol (Riskli ve yetersiz).	Termal kamera ile tüm bağlantı noktaları (Hotspot) taranır.
Manevra Talimatı	Standart matbu evrak asılır.	Tesise özel, tek hat şemasına uygun talimat hazırlanır.
Yangın Riski	Yüksek (Erken uyarı sistemi yok).	Düşük (Kestirimci bakım ile riskler önceden giderilir).
Yasal Koruma	Kaza anında işveren sorumlu tutulabilir.	Tüm bakım kayıtları ve tutanaklarla işveren hukuken korunur.
Enerji Verimliliği	İlgilenilmez.	Kompanzasyon takibi, harmonik analizi ve VAP projeleri yönetilir.

Tablo 2: KOSBİ Bölgesi İçin Kritik Kirlilik ve Risk Parametreleri

Risk Faktörü	Kaynak	Potansiyel Sonuç	Önleyici Tedbir
Tuzlu Nem (NaCl)	Ege Denizi Rüzgarları	İletken yüzey oluşumu, Flashover (Atlama).	Silikon izolatör kullanımı, hidrofobik kaplama.
Çimento Tozu	Yakın Sanayi Tesisleri	İzolatörde sert kabuklanma, sızıntı akımı.	Basınçlı yıkama, düzenli temizlik periyotları.
Harmonikler	Sürücüler, UPS, LED	Trafo ve kablo aşırı ısınması, kart arızaları.	Harmonik filtreli kompanzasyon, aktif filtreler.
Ani Voltaj Darbesi	Şebeke Manevraları	Elektronik cihaz hasarı.	Parafudr (Aşırı gerilim iletici) kullanımı ve kontrolü.

(Bu rapor, kullanıcı sorgusu ve sağlanan araştırma materyalleri temel alınarak, sanayi kuruluşlarının farkındalığını artırmak amacıyla uzman görüşüyle hazırlanmıştır.)

egemenlik.com.tr

KOSBİ'de alt yapı yatırımları tüm hızıyla sürüyor - Genel - www ...

KOBİNERJİ